Gerçekliğin Sosyal İnşası : Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi

Gerçeklik, sosyal olarak inşa edilmiştir ve bilgi sosyolojisi bu inşanın vuku bulduğu süreçleri analiz etmeye çalışır.

***

Tibetli bir keşiş için 'gerçek' olan şey, Amerikalı bir işadami için 'gerçek' olmayabilir. Şuçlunun sahip olduğu 'bilgi', suçbilimcinin 'bilgi'sinden farklıdır. Bundan dolayı, spesifik 'gerçeklik' ve 'bilgi' kümeleşmeleri, spesifik sosyal bağlamlarla ilintilidir ve bu ilişkilerin, sözkonusu bağlamların uygun bir sosyolojik analizine dahil edilmesi gereklidir.

Bu yüzden 'bilgi sosyoloji'ne duyulan ihtiyaç, toplumlarda 'bilgi' olarak kabul edilen şeyler açısından toplumlar arasındaki gözlemlenebilir farklılıklar sonucu zaten aşikardır. Ancak bunun da ötesinde, kendini bu isimle tanımlayan bir disiplinin, 'gerçeklikler'in insan toplumlarında 'bilinir' kılındığı genel tarzlarla da ilgilenmesi gerekir.

Bir başka deyişle, 'bilgi sosyolojisi'nin, sadece insan toplumlarındaki 'bilgi'nin empirik çeşitliliğiyle değil, ama aynı zamanda her bir 'bilgi' gövdesinin 'gerçeklik' şeklinde sosyal olarak inşa edildiği süreçlerle de uğraşması gereklidir.

****

Tüm zamanların en etkili sosyoloji metinleri arasında gösterilen bu klasik çalışma, yalnızca sosyal inşa ve bilgi sosyolojisi alanının temel paradigmalarını açık bir biçimde öğrenmek isteyenler için değil aynı zamanda gerçek bir sosyolojik çalışmanın sosyal gerçeklikleri anlamamıza ne denli katkı yapabileceğini, düşünsel derinlikle gündelik işlerin, sosyolojik düşünüşle sıradan görme biçimlerinin nasıl bir arada düşünülebileceğini vermesi bakımından da vazgeçilmez bir kaynak niteliği taşımaktadır.